Türkiye son dönemde yüksek ve orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimini artırmak için yeni projelere odaklanırken sanayi üretim endeksinde bu kategori dahil, bazı alanlarda rekor seviyeye ulaşılması dikkati çekiyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, sanayi üretim endeksi 2023 yılını rekorlarla kapattı.

Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, 2014 sonunda 104,9 seviyesindeydi. Endeks, 2015 sonunda 113,2’ye, Aralık 2016’da da 114,7’ye yükseldi.

2017 sonunda bir önceki yıla göre yüzde 13,8 artışla 130,6’ya çıkan endeks, 2018’de 117,8’i, 2019’da 128,4’ü, 2020’de 139,8’i gördü.

Endeks 2021 sonunda ise 2020’ye kıyasla yüzde 14,4 artışla 160’a yükselirken 2022’de 159,4 oldu. Geçen yıl sonunda ise endeks 161,9’a çıkarak rekor kırdı.

İmalattan yüksek teknolojiye kadar endekslerde rekor

Takvim etkilerinden arındırılmış endekste Aralık 2023’te en yüksek seviyesini gören 168,3 ile imalat sanayisi ve 252,5 ile sermaye malı 149,9 ile orta-düşük teknoloji, 190,4 ile orta-yüksek teknoloji diğer alt başlıklardan oldu.

Rekorun geldiği bir başka kategori yüksek teknolojili ürünlerdeki sanayi üretim endeksi oldu. Söz konusu endeks, Aralık 2019’da 230,2 seviyesindeyken 2020’de 240,6, 2021’de 357,8, 2022’de 375,2 olarak kayıtlara geçti. Aralık 2023 itibarıyla ise endeks 425 seviyesini aşarak 428,8’e yükseldi ve bu rakam rekor olarak kayıtlara geçti.

İmalat sanayisindeki artışı, bazı alt endeksler rekorlarıyla destekledi. Bu kapsamda, Aralık 2023’te, temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin (226,9), fabrikasyon metal ürünlerinin (makine ve teçhizat hariç) (185,6), bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin (603,7), elektrikli teçhizatların (161,4) ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların (218,4) imalatlarına ilişkin endeks değerleri en yüksek seviyelerini gördü.

“Artış devam ederse büyüme hedefi geçilebilir”

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, AA muhabirine, rekora uzanan göstergelere ilişkin değerlendirmede bulundu.

Yıllık bazda yüksek teknolojili ürünlerdeki yüzde 14,3’lük artışın önemli olduğunu belirten Şener, orta düşük düzeydeki sanayi ürünlerinin yıllık bazda artışının da bunu destekleyen bir unsur olduğunu söyledi.

Şener, endeksin aylık bazda 5 ay negatif bölgede kaldıktan sonra Aralık 2023’te pozitif değişim gösterdiğine dikkati çekerek, geçen yılın son ayında imalat PMI’nın ve ihracatın artış gösterdiğini hatırlattı.

Sefer Şener, “Sanayi üretim endeksindeki artış, PMI ve ihracat rakamlarıyla uyumludur.” dedi.

Ana göstergeye en önemli katkının imalat sektöründen geldiğini vurgulayan Şener, bu sektördeki artışı ana metal sanayisi, fabrikasyon metal ürünleri imalatı, bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ile elektrikli teçhizat imalatındaki artışların desteklediğini anlattı.

Şener, mobilya, tekstil ve giyim eşyaları üretimindeki yıllık bazda düşüşlerin devam ettiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Sermaye malı ile yüksek teknoloji ürünlerin üretimindeki artışlar büyüme kompozisyonunun daha sağlıklı ilerlediğini göstermektedir. Önümüzdeki dönemde özellikle yüksek teknolojili ürünlerdeki artış geçen yıl olduğu gibi devam ederse Orta Vadeli Program’daki büyüme hedeflerinin üzerinde gerçekleşmelerini görmek mümkün olabilecektir. Diğer taraftan ihracat iklimini geliştirme anlamında yüksek teknolojili ürünlerin artıyor olması gayrisafi milli hasıla içinde ihracat bazlı büyümenin katkısını da artıracaktır. Son dönemde nispi düşüş öne çıksa da orta ve uzun vadede sanayi aracılığıyla büyüme artmaya devam edecektir.”